Als er één Haarlemmer is die vroeg zijn bed uitkomt voor een duurzamere wereld, dan is het Erik Boele wel. Om vier uur ’s ochtends gaat zijn wekker, zes dagen per week. Want hij heeft maar één doel: het creëren van een ‘circulaire economie’…
Eerst fietst Erik een paar krantenwijken. Daarna maakt hij een rondje langs diverse horecagelegenheden en kantoren om verse koffieprut op te halen. Die gebruikt hij als basis voor het kweken van de parel onder de paddenstoelen: de oesterzwam. Gestart in de kelder van het Badhuis aan het Leidseplein, bouwt Erik in een verlaten gebouw op Landgoed Dennenheuvel in Bloemendaal nu verder aan zijn eigen Oesterzwammerij. De stilte van het landgoed staat in schril contrast met de bedrijvigheid in de voormalige linnenkamers van het kloostergebouw, waar Erik zijn kwekerij runt. Hij is druk in de weer, want er moet volop gekweekt en geleverd worden. Bijvoorbeeld aan restaurant SMAAK in de Waarderpolder, dat de opdracht kreeg om 900 oesterzwambitterballen te maken voor een receptie. En straks staat MasterChef-winnaar Bart van Berkel voor de deur, die de oesterzwammen misschien op de kaart wil zetten in zijn restaurant Petossi aan de Lange Veerstraat.
Wondertje
Hoe veel hij ook te doen heeft, voor een korte rondleiding is Erik altijd te porren. “Kijk, in die grote langwerpige zakken aan het plafond voltrekt zich een soort wondertje. Wat er in zit? Een mengsel van koffieprut met koffievliesjes die overblijven na het branden, ik krijg ze gratis van Simon Lévelt. Ook zit er broed doorheen, dat bestaat uit gierst met mycelium, wat in feite schimmeldraden zijn. Die zakken hangen eerst een maand lang in het donker. Dan maak ik in elke zak wat gaten, zodat er na ongeveer twee weken oesterzwammen uit gaan groeien.” Dat klinkt op zich vrij simpel. “Ja haha, op zich wel! Maar het hele proces luistert nauw, hoor. Want is bijvoorbeeld de koffieprut niet schoon genoeg? Hop, dan gaat het he-le-maal mis en heb je groene schimmel in plaats van zwammen. In die ronde zak zitten trouwens aardappelresten van Friethoes. Werkt ook, maar het duurt zeker twee keer zo lang, dus erg rendabel is dat niet. Maar misschien ontdekken we met elkaar wel iets anders interessants!”
CO2-uitstoot
En eigenlijk is het Erik daar allemaal om te doen: samenwerken en experimenteren voor dat hogere doel, de circulaire economie. Die staat voor een wereld waarin grondstoffen, onderdelen en producten zo veel mogelijk hun waarde behouden. In gesloten kringlopen, zodat er nauwelijks afval ontstaat en CO2-uitstoot wordt beperkt. Erik verdiept zich hier al jaren in. “Maar dan blijft het allemaal zo theoretisch, hè. Het mooie van deze kwekerij is dat je aan iedereen in de praktijk kan laten zien wat dat circulaire nou eigenlijk inhoudt. Hele mooie dingen doen met iets wat je normaal zou weggooien.”
Zijn ambitie is de Oesterzwammerij uitbreiden. Inmiddels heeft hij er al een partner bij. Ook is hij in gesprek met de Hartenkampgroep, waar mensen met een beperking werken, om een kwekerij in Heemstede in te richten. En dan zijn er nog de snacks. Treedt Erik in de voetsporen van RotterZwam, het bedrijfje waar hij ooit zijn eerste kweekcursus deed en dat nu furore maakt met bitterballen en kroketten? “Ja, ik zie dat helemaal zitten. Spaarnelanden is heel enthousiast, zij leveren koffieprut, maar willen straks oesterzwamkroketten gaan verkopen in hun kantine. Dan is de cirkel echt rond, mooi toch?”
Proeven?
Er zijn heel wat Haarlemse bedrijven betrokken in de keten van de Oesterzwammerij. Zo komt de koffieprut onder meer van Frisk aan het Spaarne, Lima, Vialis, de DakKas, drukkerij Style Mathot, de NS, Spaarne66, het Kweekcafé en De wereld van Jansje. De laatste drie hebben de oesterzwammen ook op het menu.
Thuis aan de slag met Eriks oesterzwammen? Dat kan via www.oesterzwammerij.nl.
Tekst: Marlies Dingenouts
Fotografie: Linda Llambias